Interview met Marijn Wiersma en Chantal Korteweg over het nieuwe boek 'SOS: A Navigation Guide for Women at Work'

Hieronder een stuk uit het interview met Chantal Korteweg en Marijn Wiersma, twee vrouwen die niet alleen zeggen dat ze meer gendergelijkheid willen en kansen willen creëren voor vrouwen, maar het ook echt doen.

Zo is Chantal Korteweg in haar indrukwekkende carrière nu directeur Social Impact, Human Rights & Inclusive Banking bij ABN AMRO. Daarnaast heeft Chantal in een Algemene Vergadering van de Verenigde Naties toegesproken over het belang van financiële onafhankelijkheid van vrouwen. Chantal is voorzitter van het bestuur van WIFS (een initiatief dat ervoor zorgt dat de financiële sector net zo divers en inclusief is als onze samenleving) en is initiatiefnemer van Code-V, een convenant dat bijdraagt aan vrouwelijk ondernemerschap en de financiering van vrouwelijke ondernemers in Nederland.

Marijn Wiersma is een bedrijfsantropoloog met een specialisatie in genderfinanciering. Ze is een echte expert op het gebied van diversiteit en financiële inclusie. Marijn faciliteerde wereldwijd talloze vrouwelijke leiderschapsprogramma's, coachte executive female leaders, produceerde een documentaireserie over vrouwelijke rolmodellen in de financiële sector en richtte een van de eerste particuliere verpleegscholen in Zambia op. Ze is de oprichter van Incredible Impact, dat zich inzet om het potentieel van vrouwen en meisjes te ontwaken en ervoor te zorgen dat zij toegang krijgen tot financiering en plekken aan besluitvormingstafels. Daarnaast is ze directeur Partnership en Innovatie bij 2X Global.

Wil je het hele interview bekijken? Klik dan op de video onderaan de pagina.

Marijn Wiersma (link) en Chantal Korteweg (rechts)

A Cup of Ambition: Wat opvalt, is dat jullie beiden een passie hebben voor gendergelijkheid. Chantal, wat betekent gendergelijkheid voor jou, en wanneer is dat voor jou begonnen?

Chantal Korteweg: "Voor mij gaat dat heel erg over gelijke kansen. En ik denk dat dat eigenlijk door verschillende dingen in mijn leven is ontstaan. Enerzijds ben ik bijvoorbeeld rechten gaan studeren, dus ik heb best wel een gevoel voor sociale rechtvaardigheid, denk ik. En tijdens mijn jeugd ben ik vaak verhuisd. Bij iedere verhuizing betekende dat ook dat ik steeds weer een nieuwkomer was en iedere keer weer mijn best moest doen om onderdeel te worden van een gevestigde orde. Dit betekende ook dat het aanpassen was en een plek veroveren, denk ik. Dit heeft heel erg mijn internationale spark tot leven gebracht, maar ook wel mijn lens op diversiteit en inclusiviteit. En ik heb heel erg van m’n moeder geleerd: wanneer er nieuwe mensen kwamen, zei zij altijd: ‘Nou, zorg dat ze zich welkom voelen, Chantal.’ Dat is ook een vorm van inclusie en is mij wel met de paplepel ingegoten."

A Cup of Ambition: Ik kan me ook voorstellen dat je daarbij, juist binnen de verschillende culturen, het verschil hebt gezien, maar ook weleens niet welkom hebt gevoeld.

Chantal Korteweg: "Het is in ieder geval je best doen om weer onderdeel te worden van die groep, en het is natuurlijk ook heel erg leerzaam om vaak te verhuizen en te zien hoe anderen het doen. Hoe wij het in Nederland doen, dat is één manier. Maar er zijn zoveel andere manieren. En ik denk dat ik in mijn werk bij FMO, de Nederlandse ontwikkelingsbank, waar ik overigens 15 jaar geleden Marijn heb ontmoet en waar we als collega's werkten, veel meer heb gezien. Door te reizen naar ontwikkelingslanden en je open te stellen voor andere culturen en perspectieven, leer je. Daar komen we in Nederland ook echt verder mee. Ik zeg dat ook heel vaak in m’n werk bij ABN AMRO. Het werk dat ik vandaag de dag doe, is geïnspireerd door het werk dat ik heb gezien van banken in ontwikkelingslanden. Dat vinden mensen in eerste instantie eigenlijk een beetje een verrassend gekke opmerking, omdat we het zogenaamd zo fantastisch doen in Nederland. Maar dat is niet zo, in mijn ogen. Dus die andere perspectieven voelen heel verrijkend."

A Cup of Ambition: En Marijn, waar komt jouw passie voor gendergelijkheid vandaan?

Marijn Wiersma: "Ik denk dat ik altijd, waar ik ook ben, sinds ik aan ’t werk ben en een kamer binnenstap, vrouwen tel. Waardoor ik mij ook altijd direct afvraag waarom er zo weinig zijn. Ik ben ook vaak genoeg de enige vrouw geweest in een ruimte, voor een groot deel van mijn carrière. Nu niet meer. Nu werk ik op het gebied van Gender Lens Investing, en nu werk ik bijna alleen maar met vrouwen. Voor mij gaat gendergelijkheid over balans. Ik heb weleens meegemaakt dat mannen zoiets hadden van: ‘Ja, maar dan doen wij niet meer mee.’ Daar gaat het helemaal niet om. De competitie is er wel, en de talentenpool is groter geworden. So brace yourself. Maar natuurlijk hebben wij mannen en vrouwen nodig, en in een veel meer gebalanceerde vorm dan we nu hebben. Als je bijvoorbeeld in de financiële sector kijkt naar fondsmanagement, venture capital en private equity, dan zijn de cijfers echt het aller-, allerlaagst. Tien procent van de private equityfondsen wereldwijd wordt door vrouwen geleid, en bij minder dan drie procent van de venturecapitalfondsen is dat het geval. Dat betekent dus eigenlijk dat, als je venture capital als innovatiegeld ziet, mannen bepalen waar dat geld heen gaat. Dat is gewoon geen goed idee. Om dat te veranderen is behoorlijk moeilijk."

A Cup of Ambition: Is het voorbeeld geven en ruimte maken voor andere vrouwen iets wat jullie zelf hebben gemist in jullie loopbaan en carrière?

Marijn Wiersma: "Mmm, nou ja, de documentaireserie over vrouwelijke rolmodellen en nu ook het boek dat wij hebben geschreven, is wel in het kader van: ‘You can’t be what you can’t see.’ Ik heb in de loop van mijn carrière vrouwelijke rolmodellen altijd opgezocht. Maar dat waren er niet veel. Dus dat moet veranderen."

Chantal Korteweg: "Ik wilde van jongs af aan beter worden. Ik heb best wel een hoge lat en ben ambitieus, dus ik was altijd op zoek naar mensen van wie ik kon leren, en zeker ook naar krachtige vrouwen. En ik bedoel, van mannen kun je natuurlijk ook heel veel leren. Maar mijn eerste baas was een vrouw, en daar keek ik echt wel tegen op. Ik keek naar hoe zij het deed. Ik zag ook dingen van haar waarvan ik dacht: ‘Dat zou ik wel anders doen.’ Maar dat opzoeken van vrouwelijke rolmodellen heb ik eigenlijk mijn hele carrière gedaan. En nu probeer ik ook wel weer een coach of mentor te zijn voor anderen. Ik denk dat het feit dat wij dit boek zijn gaan schrijven naast onze best wel drukke levens, en dat we daar vier à vijf jaar de tijd voor hebben genomen, laat zien hoe belangrijk we dit onderwerp vinden."

“Ik heb in de loop van mijn carrière vrouwelijke rolmodellen altijd opgezocht. Maar dat waren er niet veel. Dus dat moet veranderen.”

— Marijn Wiersma

A Cup of Ambition: Jullie hebben het boek geschreven, dat zeker nodig is, genaamd SOS: A Navigation Guide for Women at Work. De SOS is al alarmerend, maar het staat natuurlijk ook voor Self-Others-Society. Het boek is ook op die drie onderdelen opgesplitst. Kunnen jullie iets vertellen over de opbouw van het boek, hoe jullie dat hebben aangepakt en wat men kan verwachten?

Chantal Korteweg: "Wat we hebben gedaan, is per hoofdstuk een onderwerp beetpakken. Denk bijvoorbeeld aan het imposter syndrome, netwerken, ouderschap of leiderschap. We hebben eerst via deskresearch de uitdagingen en feiten belicht. Vervolgens hebben we interviews gedaan met fantastische mensen van over de hele wereld. Hun ideeën en onze eigen ervaringen hebben we verweven in het boek. Elk hoofdstuk sluit af met oplossingen voor de geschetste problemen en uitdagingen. Die oplossingen leggen we langs de lat van 'self, others en society'.

Op die manier proberen we er een praktisch handboek van te maken. Mensen krijgen echt tools in handen, zoals: 'Wat kun je zelf doen? Wat kun je voor anderen doen?' Daarom wil ik ook graag dat mannen dit boek lezen. Er staan praktische tips in over hoe zij vrouwelijke collega’s kunnen ondersteunen op de werkvloer en hoe het systeem echt moet veranderen."

Marijn Wiersma: "Dat was een prachtige aanvulling op het boek dat we aan het schrijven waren. Het gaf het tastbaarheid. De feedback die we krijgen van mensen die het gelezen hebben, is heel positief. Ze vinden het prettig dat we niet alleen feiten en ideeën op een rijtje zetten, maar het onderwerp ook met een lichte toon hebben benaderd. Het is een behoorlijk zwaar onderwerp, maar met veel humor geschreven. Het eerste wat mensen zeggen, is: 'Vergeet de voetnoten niet te lezen, die zijn zo grappig.'

Met vier auteurs heeft iedereen zijn eigen bijdrage geleverd. De structuur van 'self, others en society', die Chantal bedacht heeft, maakt het boek heel handig en ritmisch. Elk hoofdstuk behandelt een specifiek onderwerp. Je kunt bijvoorbeeld denken: 'Ik heb binnenkort een onderhandeling. Laat ik even het hoofdstuk over ghosting lezen.' Je kunt het boek makkelijk gebruiken als praktische handleiding.

Ik had het idee voor het boek al langer, maar ik vroeg Chantal erbij omdat zij echt de motor is. Als zij ergens aan begint, dan gebeurt het ook. We hebben ook Tessel erbij gevraagd, die oorspronkelijk als onderzoeker begon. Zij bracht een heldere blik op de rol van jongeren in dit verhaal. Het perspectief ging verder dan man-vrouw, naar alle kleuren van de regenboog. Uiteindelijk is zij mede-auteur geworden, en zo hebben we met z’n vieren dit boek geschreven."

SOS: A Navigation Guide for Women at Work worden de hindernissen en barrières beschreven die vrouwen ervaren, met echt handvatten om het tegen te gaan. Met behulp van de SOS- methodiek (Self, Others, Society) worden in dit boek oplossingen gepresenteerd.

A Cup of Ambition: Jullie zijn ook te boeken als spreker. Wat kunnen mensen verwachten op het moment dat jullie op het podium staan?

Chantal Korteweg: "Ik zou dat heel graag echt in overleg doen met de organisatie die ons boekt, om te kijken wat er leeft en waar de behoefte ligt. Wij kunnen met dit boek alle kanten op, omdat we zoveel verschillende onderwerpen aanraken. Het is juist leuk om samen te ontdekken welk hoofdstuk we zullen kiezen en waar we iets over kunnen vertellen. Het gaat erom het gesprek te openen, de dialoog aan te gaan, en mensen ook de ruimte te geven om hun eigen mening te delen en meer te luisteren naar hoe zij ernaar kijken."

A Cup of Ambition: Heel toegespitst op de behoefte en kijken wat de organisatie ook echt nodig heeft dus?

Marijn Wiersma: "Je kunt dit via verschillende kanalen aanvliegen, zoals via een HR-afdeling, een leiderschapsprogramma of een vrouwennetwerk. Chantal en ik hebben in de tijd bij FMO een initiatief Femme opgericht, en dat bestaat nog steeds. Dit is iets waar we al vele jaren belang aan hechten en in de praktijk brengen. Er zijn verschillende manieren om dit aan te pakken, maar ik denk dat het voor ieder bedrijf belangrijk is om de dialoog hierover aan te gaan en er echt over na te denken. Chantal en ik kunnen hierover op een prikkelende manier spreken, en we zullen zeker niet weggaan zonder de dialoog daarna. We hebben er altijd meer over te vertellen."

A Cup of Ambition: Je zegt prikkelend, maar ook een dialoog. Wat willen jullie dat er gebeurt? Welk gevoel willen jullie overbrengen, zodat het gesprek echt op gang komt?

Chantal Korteweg: "Ja, ik denk dat het echt uitnodigt tot een call to action op verschillende vlakken. Het zou mooi zijn als iemand geïnspireerd of geprikkeld wordt om daarna iets te doen, een verandering teweeg te brengen. En volgens mij kan dat heel goed aan de hand van dit boek."

Marijn Wiersma: "Ja, ik hoop dat je in het publiek de kwartjes hoort rinkelen, dat mensen denken: 'Jeetje, dat had ik nooit bedacht, maar dit kan anders.' Het leuke aan het boek is dat we vier generaties van auteurs hebben, van twintigers tot veertigers, en dat geeft een mooi perspectief. Wat ik hoop, is dat er een 'aha'-moment komt, waarin mensen zich realiseren: 'Als dit het geval is, dan moet dat anders.”

Bekijk het interview om te horen op welke geweldige plek in de wereld zij hun boeklancering hebben!

Daarnaast hoor je ook wat hun favoriete onderwerp is in het boek en waarvoor je hen absoluut moet boeken als spreker. Klik op play!

Chantal Korteweg en Marijn Wiersma zijn samen te boeken als sprekers bij A Cup of Ambition! Hoog tijd om ook even persoonlijk te spreken. Bekijk hier het gesprek van joya met Chantal en Marijn terug.

Er kijken wekelijks bijna 200 miljoen mensen live mee met haar werk. De 24 races per jaar vinden ook 24 keer plaats op verschillende plekken in de wereld. Claire werkt dus met een veelvuldigheid aan mensen en teams samen. Hoe gaat ze daar mee om en hoe houdt ze het hoofd koel? Tijdens haar talks gaat Claire hier verder op in.